Vợ, con Lương_Văn_Can

Lê Thị Lễ, vợ ông Lương Văn Can, cũng có tiếng là một người yêu nước và tài đức vẹn toàn. Theo tài liệu, thì bà đã bán cửa hiệu Quảng Bình An (chuyên bán vải, và đây là của hồi môn của bà) ở phố Hàng Ngang (Hà Nội), để trang trải hết các khoản nợ nần khoảng 7.000 đồng bạc Đông Dương của Đông Kinh nghĩa thục, và để ông theo "trọn con đường phụng sự Tổ quốc"...[16].

Năm 1914, khi ấy Lương Trúc Đàm và Lương Ngọc Bân đã qua đời vì bệnh. Lương Nghị Khanh từ Hồng Kông sang Nam Vang thăm cha thì bị ốm nặng rồi mất, còn Lương Ngọc Quyến bị quân Pháp bắt và đưa về Hà Nội xử án để thị uy (tất cả các tên vừa kể đều là con của hai ông bà). Bà Lễ bị gọi ra tòa, trước đông đảo mọi người bà đã nói: "Từ thuở còn trong bào thai, chúng tôi đã dạy con về tình thương yêu nòi giống. Bởi vậy, các con tôi theo đuổi mục đích cứu nước là hợp đạo lý gia đình và đạo lý đất nước chúng tôi, sao lại gọi là phản loạn". Và bà quay sang nói với con: "Mẹ chỉ mong con xứng đáng là con dân nước Việt đến hơi thở cuối cùng".

Đến khi chồng mãn hạn lưu đày trở về Hà Nội, bà Lễ lại dốc tài sản xây dựng trường học, để chồng tiếp tục sự nghiệp. Trường bước vào hoạt động được 3 năm thì bà qua đời ngày 24 tháng 3 năm 1927 [17].

Trong nỗi tiếc thương, Lương Văn Can đã viết về bà như sau:

"(Bà) là nhà buôn có đức nghiệp nên đã có đủ kinh tài, trên thì phụng dưỡng cha mẹ và dưới thì biết nuôi dạy con cháu nên người. Còn về đức hạnh thì (bà) biết giữ cho gia tộc trong khuôn khổ Nho giáo, trên kính dưới nhường, giữ đạo vợ chồng thủy chung trong muôn vàn gian lao hiểm họa...".

Cảm phục, nhà cách mạng Dương Bá Trạc cũng có câu đối viếng:

Tân khổ vị tông bang, tư tử vọng phu, song nhiệt lệ.Ái ưu hữu hiền trợ, thành nhân thủ nghĩa, nhất đan tâm.

Dịch nghĩa:

Xót đau vì giống nòi đất nước, thương con, ngóng chồng tuôn đôi hàng lệ nóng.Trọn lẽ lo toan bán buôn tài đảm, nên người giữ nghĩa một lòng son [18].

Theo tấm gương của vợ chồng Lương Văn Can, các con trai, con gái, con dâu của hai ông bà cũng đều góp phần cứu nước. Nổi bật có ba người con trai là: Lương Trúc Đàm (1879-1908), Lương Nghị Khanh (? - ?) và Lương Ngọc Quyến (1885-1917) [19].